تجزیه و تحلیل رفتار هزینه
میدانیم که هزینهها، در موقعیتهای حیاتی که مدیران مسیر سازمان را طرحریزی میکنند، رفتار میکنند. مدیران معمولاً از تحلیلهای مسیرهای متناوب در تجزیه و تحلیل رفتار هزینه استفاده میکنند. بنابراین میتواند مسیری را که بهترین درآمد تولید را برای سازمان آنها دارد انتخاب کنند.
رفتار هزینه: مسیری است که واکنش هزینهها را به تغییرات، میزان و فعالیت –در عواملی که معمولاً همه مدیران در تصمیمگیریها استفاده مینمایند- نشان می دهد. مدیران معمولاً برای تحلیل مسیرهای متناوب در فعالیت ها از رفتار هزینه استفاده می کنند تا بتوانند مسیری را انتخاب کنند که بهترین درآمد تولید را برای سازمان آنها دارد.
هزینه ثابت: هزینه ای است که رابطه ای با حجم تولید ندارد.
نقطه سربه سر: سطحی از فروش که در آن، سود عملیاتی صفر است. تقاطع خط هزینه کل با خط درآمد کل در نمودار.
هزینه ثابت اختیاری یا برنامه ریزی شده: آن دسته از هزینههای ثابتی هستند که توسط مدیران رده عالی تعیین میشوند و رابطهی شخصی با دادهها و ستادهها ندارند و شامل هزینهی تبلیغات، روابط عمومی، حقوق مدیران و ... می شود.
تفاوت هزینه ثابت اختیاری با هزینهی ثابت (تعهد شده): یکی از تفاوتهای اینها در اندازهگیری میباشد که اندازه گیری نتایج تبلیغات، تحقیق و ... بسیار دشوارتر از اندازه گیری نتایج استفاده از ماشین آلات و تجهیزات جهت تولید است و تفاوت دیگر آنها در این است که، پاره ای از مخارج اختیاری- تحت شرایط دشوار و موقت و زودگذر- می توانند بدون آسیب رساندن به توان سازمان در حصول اهداف بلند مدت، برای دورهی زمانی کوتاه تقلیل داده شوند.
هزینه متغیر: هزینه ایست که به نسبت مستقیم با تغییرات حجم فعالیت، تغییر می کند و دو نوع اختیاری و اندازه گیری شده هستند.
هزینه متغیر اندازه گیری شده «مهندسی شده»: از روابط علت و معلول و قابل اندازه گیری بین داده ها و ستاده ها که اغلب قابل مشاهده هستند، ناشی می شود.
هزینههای متغیر اختیاری: این هزینهها صرفاً به دلیل اینکه مدیریت تصمیم گرفته است که درصد معینی از هر مبلغ فروش، یا مبلغ ریال میعنی برای هر واحد فروخته شده را برای اقلامی نظیر تحقیق و تبلیغات، صرف نماید و با حجم فروش تغییر می کنند.
شکل 1. نمونه ای از هزینه ثابت، متغیر و مختلط
هزینه |
شرکت تولیدی- تولید تایر |
شرکت تولیدی- بخش نگهداری و انبار |
شرکت خدماتی- بانک |
متغیر |
مواد مستقیم دستمزد مستقیم دستمزد غیرمستقیم کارکرد ملزومات تجهیزات کوچک |
کالای آماده برای فروش کالاهای فروخته شده کالاهای موجود در انبار |
اجاره ؟؟؟؟ و تجهیزات رایانه ای مسئول رایانه (ساعت) کاربرد ملزومات دیسک اطلاعات ذخیره شده |
ثابت |
استهلاک ماشین آلات و ساختمان حق بیمه کارگران (حقوق بگیران) حقوق سوپروایزها و مالیات بر دارایی |
استهلاک ساختمان و تجهیزات حق بیمه خریداران حقوق سوپروایزرها مالیات بر دارایی ها (ساختمان و ماشین آلات) |
استهلاک وسایل بانکی حقوق: برنامه ریزان- مدیران بانک- طراحان سیستم |
مختلط |
برق تلفن سیستم گرمایشی |
برق تلفن سیستم گرمایشی |
برق تلفن سیستم گرمایشی |
دو رویکرد کنترل هزینههای دستمزد عملیاتی
1) رویکرد هزینه ثابت عملیاتی: اکثر واحدهای تجاری به هزینههای دستمزد عملیاتی خود، به شکل هزینههای ثابت اختیاری نگاه می کنند.
2) رویکرد هزینه متغیر مهندسی شده: مقصود از اصطلاح مهندسی شده، تلویحاً سنجش و اندازهگیری است.
؟-؟ یک دفتر نمایندگی هواپیمایی 12 کارمند دارد. هر کارمند ماهانه 2400 تومان حقوق می گیرد. در تجزیه و تحلیل نشان داده شده که در یک روز کاری 8 ساعته باید برای 24 مسافر جا ذخیره کنند و هر کارمند در ماه 20 روز کار می کند.